بررسی ساختار روایی در مرزبان نامه

روایت شناسی از مباحث مورد توجه در سبک شناسی است که با رویکرد افرادی مثل؛ تزوتان تودوروف[1]، ولادیمیر پراپ[2]، شلومیت ریمون-کنان[3]، رولان بارت[4]و مایکل جی تولان[5]که در این حوزه صاحب نظر هستند، گسترش پیدا کرده است. بررسی ساختار روایی در حکایات تمثیلی که به نثر فنی و مصنوع نوشته شده اند، موضوعی است که در این مقاله بدان پرداخته شده است. سبک حکایت های تمثیلی قرن ششم که  با صنایع بدیعی و توصیفات متنی متوالی درگیر است، ظاهراً از ساخت و عناصر روایی داستان­های جدید بهره مند نیست، اما در نثر مرزبان نامه سعدالدین وراوینی نشانه هایی از اصول استادانه داستان نویسی را می توان پیگیری کرد.این حکایت­ها با توالی از پیش انتخاب شده و غیر تصادفی رخدادها، نوشته شده اند. در این نثر غلبه بارخدادهای واسطه و توالی های علی است. با بررسی ساختار روایی وریخت شناسی حکایات در لایه های درونی و ژرف ساخت آنها می توان به این نتیجه رسید که در این متون شخصیت­ها و مضامین خاص ومکرری مورد توجه نویسنده است. راوی که اغلب متفاوت داستانی[6]است، در نقل حکایات، ازکانونی گر نوع دوم (درونی) و سوم(ذهنی)استفاده می کند. هم­چنین سه سطح داستانی دراین کتاب دیده  می­شود. [1]tzvetantodorov [2]vladimir propp [3]shlomithrimmon-kenan [4]roland barthes [5]micheal j toolan [6] heterodiegetic narrator